Siódma w serii "Nauka dla Ciekawych" książeczka prezentuje nowatorskie poglądy dotyczące genezy agatów i ich klasyfikację. Jako punkt wyjścia zastosowano analizę logiczną opartą na faktach geologicznych i obserwacjach mineralogicznych. Analiza ta jednoznacznie wykazała rażące sprzeczności dotychczasowych interpretacji i zapoczątkowała przedstawioną w niniejszym opracowaniu dedukcję. Wzięto po raz pierwszy pod uwagę i dokładnie przeanalizowano obszary obserwacji pomijane dotychczas oraz przede wszystkim wzajemne relacje takich parametrów jak głębokość i ciśnienie w intruzji oraz stopień potencjalnego odgazowania zolu krzemionkowego. Przeanalizowano również rolę pęcherzyków gazu i transport pigmentu uzależniony od wymienionych parametrów. To podejście rozwiązało podstawowe dylematy i sprzeczności. Przedstawiono je w niniejszej książeczce w sposób uproszczony, zgodny z założeniami serii, ilustrując w celu łatwiejszego zrozumienia animacjami zamieszczonymi w prezentacji CD.
Podobnie współautorska i nowa jest propozycja klasyfikacji agatów z podziałem na syngenetyczne i epigenetyczne, również graficznie przedstawiona na płycie. Animacją zobrazowano także autorską propozycję pani Janiny Wrzak dotyczącą wyjaśnienia niezwykłej, pasiastej struktury unikalnych krzemieni pasiastych.
- Contents
-
Wprowadzenie 9
AGATY 13
Pierwsze informacje o agatach, etymologia nazwy 15
O agatach w Polsce, zwanych też agatkami 17
Zainteresowanie świata nauki agatami i chalcedonami 19
Próba zdefiniowania. Co to jest agat? 19
Wstęgi chalcedonowe 20
Strefowość budowy wewnętrznej 22
Wlewki czy wylewki? 22
Wprowadzenie do genezy 23
Agaty syngenetyczne 29
Agaty kuliste, amygdoidalne i różnokształtne 29
Agaty gwiaździste 30
Agaty epigenetyczne 31
Agaty żyłowe 32
Agaty thundereggs – piorunowe jajka 32
Gejzeryty, polewy gejzerytowe 34
Skrzemieniałe drewno 34
Inne 35
Występowanie agatów na świecie i w Polsce 36
Krajowe giełdy agatów 37
Wybrane publikacje książkowe i albumowe o agatach 38
Nazewnictwo agatów 39
KRZEMIENIE 45
Krzemienie i czerty 47
Geneza 48
Występowanie w Polsce 51
Prehistoryczne kopalnie podziemne krzemieni w Krzemionkach Opatowskich 53
Narzędzia z krzemieni 55
Skałka, krzesak – wojenne wykorzystanie krzemieni 55
Piękny i na świecie rzadki krzemień pasiasty – wysoko ceniony polski kamień ozdobny 57
SKŁAD MINERALNY AGATÓW I KRZEMIENI 59
Kwarc 63
Chalcedon (kwarc chalcedonowy) 63
Cristobalit 64
Trydymit 65
Mogánit 65
Opal 66
ANEKS. KOLEKCJE, POLSCY KOLEKCJONERZY AGATÓW I KRZEMIENI 69
Państwowe kolekcje agatów 71
Kolekcje prywatne, polscy kolekcjonerzy agatów 73
Ekspozycje muzealne kolekcji prywatnych 73
Kolekcjonerzy agatów i ich stowarzyszenia 75
Państwowe i prywatne kolekcje krzemieni pasiastych 79
Jeśliś ciekaw, poszukaj i przeczytaj. AGATY 81
Jeśliś ciekaw, poszukaj i przeczytaj. KRZEMIENIE 83
